Տուբերկուլոզի տեսակները, բուժման մոտեցումները

Տուբերկուլոզի տեսակները, բուժման մոտեցումները

ԴԿ ՏԲ-ի դասակարգումն ըստ դեղերի և դրանց խմբերի

Մոնո-ԴԿ ՏԲ-ի շտամները կայուն են առաջին շարքի 1 դեղի նկատմամբ(բացի H և R ):

Իզոնիազիդ կայուն ՏԲ-ի շտամները կայուն են Իզոնիազիդի և զգայուն՝ Ռիֆամպիցինի նկատմամբ:

Ռիֆամպիցին-կայուն ՏԲ-ի շտամները կայուն են Ռիֆամպիցինի նկատմամբ (բուժում են ստանում որպեսց ԲԴԿ ՏԲ դեպք):

ՊԴԿ(պոլիդեղակայուն) ՏԲ-ի շտամները կայուն են առաջին շարքի 1-ից ավել դեղերի նկատմամբ՝ բացառությամբ միաժամանակ Իզոնիազիդի և Ռիֆամպիցինի:

ԲԴԿ ՏԲ –ի շտամները կայուն են միաժամանակ Իզոնիազիդի և Ռիֆամպիցինի նկատմամբ:

ԾԴԿ ՏԲ –ի շտամները կայուն են Իզոնիազիդի , Ռիֆամպիցինի , Ֆտորքինոլոններից առնվազն մեկի և երկրորդ շարքի ներարկային դեղերից մեկի (Ամիկացին,Կանամիցին,Կապրեոմիցին) նկատմամբ:

ԴԿ ՏԲ բուժման համար օգտագործվող դեղերի դասակարգումը

Հակատուբերկուլոզային բուժման և կառավարման ընդհանուր մոտեցումները

Հակատուբերկուլոզային դեղերի դասակարգում ԱՀԿ-ի 2019 թ.

ԴԿ ՏԲ բուժման սխեմա կազմելու համար պետք է.

Ա խումբ. Ֆտորքինոլոններ (Լևոֆլոքսացին և Մոքսիֆլոքսացին), Բեդաքվիլին, Լինեզոլիդ

Համարվում են շատ արդյունավետ և խստորեն առաջարկվել են բոլոր ռեժիմներում ներառման համար, եթե չկան հակացուցումներ:

Բ խումբ. Կլոֆազիմինը և Ցիկլոսերինը կամ տերիզիդոնը պայմանականորեն առաջարկվել են որպես երկրորդ ընտրության դեղեր:

Գ խումբ Ներառված են բոլոր մյուս դեղերը, որոնք կարող են օգտագործվել, երբ լիարժեք ռեժիմ կազմելու համար Ա և Բ խմբի դեղերը բավարար չեն:

   Գ խմբում ներառված դեղերը դասակարգվում են ըստ համեմատական հաշվեկշռի՝ օգուտ և ակնկալվող վնաս հաշվեկշռից:

ՀՀ –ում յուրաքանչյուր դեղակայուն տուբերկուլոզի դեպք բուժող բժշկի կոմից պետք է ներկայացվի Դեղակայուն կոմիտեին թե' բուժում նշանակելու,թե' ընթացիկ հսկման ժամանակ առաջացած հարցերը քննարկելու նպատակով: Այն տեղի է ունենում յուրաքանչյուր ուրբաթ օր ԹԱԿ ՊՈԱԿ-ում. Ժ.10: 30:

Բուժման սխեմաները.

Մոնո ԴԿ տուբերկուլոզ.

Եթե առկա է կայունություն առաջին շարքի 1 դեղի նկատմամբ (բացառությամբ իզոնիազիդի և ռիֆամպիցինի), ապա բուժման ռեժիմը պետք է որոշվի ԴԿ կոմիտեի կողմից, օրինակ՝

Z կայունության դեպքում   6 H R E Lfx

E կայունության դեպքում   6 H R Z Lfx

Իզոնիազիդ-կայուն տուբերկուլոզ.

Եթե նախկինում պացիենտը չի ստացել հակատուբերկուլոզային բուժում, չկա դեղակայունության ընդլայնման և անբարեհաջող ելքի ռիսկ, ախտահարումը սահմանափակ է, ապա բուժման ռեժիմը հետևյալն է.

6 R Z E Lfx

Հակառակ դեպքում, ինչպես նաև ռենտգենաբանորեն խոռոչների առկայության և/կամ բուժման 3-րդ ամսվա վերջում խորխի մանրադիտակային հետազոտության և ցանքի դրական արդյունքի (ՏՄԲ դրական) պարագայում բուժումը պետք է կազմակերպել ռիֆամպիցին-կայուն և ԲԴԿ ՏԲ բուժման երկարատև (18-20 ամիս) կամ կարճաժամկետ ձևափոխված ռեժիմով (9-12 ամիս).

Bdq Lzd Lfx Cs Cfz

Բուժումը ձևափոխված կարճաժամկետ ռեժիմով հնարավոր է միայն օպերատիվ հետազոտությունների սահմաններում:

ՊԴԿ տուբերկուլոզ.

Եթե առկա է կայունություն կամ կայունության բարձր հավանականություն առաջին շարքի 1-ից ավել դեղերի նկատմամբ (բացի ռիֆամպիցինից), ապա բուժման ռեժիմը պետք է կազմվի անհատականորեն՝ ԴԿ կոմիտեի կողմից, օրինակ՝

12-18 R Lfx Cs Lzd

կամ

12-18 R Lfx Cs Lzd Cfz

կամ

Bdq Lzd Lfx Cs Cfz

Ռիֆամպիցին-կայուն և ԲԴԿ ՏԲ-ի բուժման համար կիրառվող երկարատև ռեժիմների տևողությունը 18-20 ամիս է, սակայն անհրաժեշտության դեպքում կարելի է երկարացնել: Ռեժիմները լինում են ստանդարտացված կամ անհատականացված:

Ռիֆամպիցին-կայուն և ԲԴԿ ՏԲ պացիենտների բուժումը երկարատև ռեժիմների դեպքում ցանքի փոխակերպումից հետո պետք է շարունակել ևս 15-17 ամիս: Այն կարող է փոփոխվել՝ կախված բուժման հանդեպ հիվանդի արձագանքից:

Ռիֆամպիցին-կայուն և ԲԴԿ ՏԲ ռեժիմներում ներարկման դեղերն այլևս առաջնահերթ դեղամիջոցների մեջ չեն մտնում, Կանամիցինն ու Կապրեոմիցին խորհուրդ չի տրվում կիրառել:

Հիմնականում ռեժիմները պետք է ներառեն առնվազն չորս դեղամիջոց, որոնք արդյունավետ կլինեն առաջին 6 ամիսների ընթացքում և երեքը՝ 6 ամսից հետո:

Ռիֆամպիցին-կայուն և ԲԴԿ ՏԲ պացիենտների բուժման համար կիրառվող երկարատև ռեժիմներում պետք է ընդգրկվի Ա խմբի երեք դեղ և Բ խմբի առնվազն մեկ դեղ, որպեսզի բուժումն սկսվի առնվազն չորս արդյունավետ հակատուբերկուլոզային դեղով, և երբ Բեդաքվիլինը դադարեցվի, բուժումը շարունակվի առնվազն երեք դեղով: Նախընտրելի ռեժիմը կազմված է 5 դեղից.

Bdq Lfx Lzd Cfz Cs

Եթե ​​5 դեղից բաղկացած բուժման ռեժիմը չի կարող կազմվել միայն Ա և Բ խմբերի դեղից, ապա լրացնելու համար պետք է օգտագործել Ց խմբի դեղ՝ առաջնահերթություն տալով առավել արդյունավետին, մասնավորապես՝ Դելամանիդին, օրինակ՝

Bdq Dlm Lfx Cfz Cs

ԾԴԿ տուբերկուլոզ.

Այս պացիենտների բուժումը կազմակերպվում է՝ ըստ ԴԶԹ-ի տվյալների. ռեժիմում պետք է ընդգրկված լինի առնվազն 5 դեղամիջոց (Ա-ից Ց խմբեր), և բուժումը պետք է տևի առնվազն 18-20 ամիս, օրինակ՝

           Bdq Dlm Lzd Cs Cfz Imp/Amx/Clv

ԲԴԿ ՏԲ կարճաժամկետ ռեժիմով բուժում.

Այն պացիենտները, որոնք նախկինում չեն ստացել կարճաժամկետ ԲԴԿ ՏԲ ռեժիմում ընդգրկված դեղորայք կամ ստացել են մինչև 1 ամիս տևողությամբ կամ չունեն կայունություն ֆտորքինոլոնների նկատմամբ, երկարատև ռեժիմի փոխարեն կարող են ստանալ կարճաժամկետ ԲԴԿ ՏԲ ռեժիմով բուժում՝ 9-12 ամիս տևողությամբ:

Կարճաժամկետ ԲԴԿ ՏԲ բուժման նախընտրելի ռեժիմը.

9-12Bdq Lfx Lzd Cfz Cs

Եթե բուժման ընթացքում զարգանում է անտանելիությում Lzd-ի, Cfz-ի կամ Cs-ի նկատմամբ, այդ դեղորայքը պետք է փոխարինել Դելամանիդով և ավարտել բուժումը 12 ամսով, օրինակ՝

           Bdq Lfx Dlm Cfz Cs

Եթե բուժման ընթացքում զարգանում է անտանելիությում Lzd-ի, Cfz-ի կամ Cs-ի նկատմամբ, այդ դեղորայքը պետք է փոխարինել Դելամանիդով և ավարտել բուժումը 12 ամսով, օրինակ՝

           Bdq Lfx Dlm Cfz Cs

ԲԴԿ ՏԲ կարճաժամկետ ռեժիմով բուժումը չպետք է սկսել ներքոհիշյալ դեպքերում.

• բժիշկի կամ պացիենտի կողմից նախընտրելի չէ բուժման կարճաժամկետ ռեժիմը,
• պացիենտն ստացել է կարճաժամկետ ԲԴԿ ՏԲ ռեժիմում ընդգրկված դեղորայք 1 ամսից ավել տևողությամբ,
• պացիենտն ունի հաստատված կայունություն կամ անտանելիություն ԲԴԿ ՏԲ ռեժիմում ընդգրկված դեղորայքի նկատմամբ (կազմակերպել բուժումն անհատական երկարատև ռեժիմով՝ ԴԿ կոմիտեի որոշմամբ),
• հղիություն
• սերմնացրված ՏԲ
• ԿՆՀ-ի ՏԲ կամ մենինգիտ
• ՄԻԱՎ-վարակակիր պացիենտի ցանկացած տեղակայման արտաթոքային տոբերկուլոզ:

ԲԴԿ ՏԲ բուժման կարճաժամկետ ռեժիմից պետք է անցնել երկարատև ռեժիմի հետևյալ դեպքերում.

• կարճաժամկետ ԲԴԿ ՏԲ բուժման ձախողում (մանրադիտմամբ կամ ցանքով ՏՄԲ դրական արդյունք բուժման 3-րդ ամսվա վերջում՝ 9 ամիս տևողությամբ ռեժիմի դեպքում և 6-րդ ամսվա վերջում՝ 12 ամիս տևողությամբ ռեժիմի դեպքում)
• բուժման ընթացքում անտանելիության զարգացում 1-ից ավել դեղի նկատմամբ (Lzd, Cfz, Cs) և/կամ դեղի ծանր կողմնակի ազդեցության դրսևորում

Բուժումը ձևափոխված կարճաժամկետ ռեժիմով հնարավոր է միայն օպերատիվ հետազոտությունների շրջանակում:

Արտաթոքային տուբերկուլոզ.

• ԱՀԿ-ի առաջարկությունները երկարատև Ռիֆամպիցին-կայուն և ԲԴԿ ՏԲ ռեժիմների վերաբերյալ կիրառելի են նաև արտաթոքային տուբերկուլոզով պացիենտների համար
• Տուբերկուլոզային մենինգիտների բուժման նախընտրելի ռեժիմը

Dlm Lzd Lfx Cfz Cs (Am)

Հղիություն.

• Երկրորդ շարքի բոլոր ներարկելի դեղերը, ինչպես նաև Պրոթիոնամիդը, սովորաբար հակացուցված են հղիության ընթացքում
• Հղիության և ստնտվության շրջանում Բեդաքվիլինի և Դելամանիդի օգտագործման անվտանգության մասին տեղեկությունները քիչ են: Խորհուրդ է տրվում, որ նման դեպքերում երկարատև ռեժիմն անհատականացվի, որպեսզի բաղկացած լինի ավելի անվտանգ բաղադրիչներից:

ՄԻԱՎ վարակ.

Պետք է սկսել հակատուբերկուլոային բուժումը և միացնել ՀՌՎ բուժումը անկախ CD4+ բջիջների քանակից

• ՄԻԱՎ ունեցող մարդկանց համար Ռիֆամպիցին-կայուն և ԲԴԿ ՏԲ-ի բուժման ռեժիմները սովորաբար չեն տարբերվում:
• Կարելի է խուսափել որոշ դեղերի փոխազդեցություններից (օրինակ, Բեդաքվիլին և Էֆավիրենց):

Երեխաներ.

ԱՀԿ-ի առաջարկությունները Ռիֆամպիցին-կայուն և ԲԴԿ ՏԲ-ի բուժման երկարատև ռեժիմների համար կիրառելի են ինչպես երեխաների, այնպես էլ մեծահասակների համար: Համաձայն ԱՀԿ-ի առաջարկությունների՝ Բեդաքվիլիը մինչև 6 տարեկան և Դելամանիդը մինչև 3 տարեկան երեխաների շրջանում կիրառելի է: